Велигден ВО СВЕТОТ

Воскресението Христово е еден прекрасен празник како за православните христијани, така и за католиците. Оваа година Католичката црква и Православната црква го прославија Велигден на ист датум - 16 април 2017 година.

Во некои земји тој се одбележува преку традиционалните обичаи, додека во други земји е повод за народно празнување и восхитувачко расположение.

Кои се симболите на Велигден?

Велигден козунаци - Козунатот е благ обреден леб, кој традиционално се подготвува за Велигден. Го симболизира телото на Исус Христос, како што бојадисаните црвени јајца ја симболизираат неговата крв.

Во Романија тој е популарен под истото име (cozonac), во Грција се нарекува цуреки, а во Турција - чорек. Во Италија, исто така се подготвуваат козунаци под името "панетоне ", кои имаат рок на траење и до 6 месеци. Во Русија Велигденскиот обреден леб се нарекува "кулич ".

Корените на овој вкусен леб со јајца се кријат во Западна и Средна Азија. А козунатот, таков каков што го знаеме денес, се појавува за прв пат во Бугарија во Шумен, во средината на 19 век и се поврзува со унгарските емигранти и Лаиош кошути.

Велигденско јајце - украсено наповеќе неверојатни начини, тоа станало универзален симбол на Велигденските празници во целиот свет. Во христијанството тоа се поврзува со воскресението, бидејќи тоа носи во себе нов живот. Според традицијата првото бојадисано јајце треба да биде црвено. Според преданието се поврзува со Марија Магдалена и императорот Тиберија.

Во Англија бојадисувањето на јајцата е традиција уште од средниот век. Во архивите на кралот Едвард се пронајдени списи за насликани и позлатени 450 велигденски јајца во 1290 година во кралскиот двор за подароци.

За најубави се сметаат јајцата изработени од рускиот златар Петер Кал Фаберже. По нарачка на цар Александар III е изработено првото такво јајце како подарок за царицата Марија Фјодоровна. Таа останала толку восхитена, што кнезот заповедал секоја година Фаберже да изработува по едно јајце за императорката. Подоцна Николај II ја продолжил оваа традиција. Јајцата на рускиот златар се вкупно 52, и сите тие се вистинско уметничко дело. Дел од нив можат да се видат денес како експонати во сопствен музеј во Санкт Петербург.

Велигденско зајаче - Постојат голем број на легенди за Велигденскозајаче. Тоа се смета за симбол на плодноста, благосостојбата и просперитетот.

Според една од легендите божицата на плодноста Еостра во момент на бес ја претворила својата сакана и многу убава птица во див зајак. Во неа се задржала душата на птицата и затоа тој продолжил да снесува јајца.

Во католичките земји децата веруваат дека ако бидат послушни зајакот ќе им остави гнездо со разнобојни велигденски јајца. Тие го чекаат со нетрпение моментот кога ќе почнат да бараат низ дворот јајца, поставени од нивните родители во кошници или расфрлани низ дворот. Овој традиционален обичај е проследен како со подароци така и со среќната и радосна насмевка на децата.

Велигден ВО СВЕТОТ

ИЗРАЕЛ

Христијанскиот празник собира илјадници верници од целиот свет во Ерусалим. Секоја година на Велика сабота православните добиваат од Благодатниот оган. Тој има небесено потекло и во првите минути по појавата не гори и неги изгорува рацете и облеката.

БУГАРИЈА

Во последната саботата пред Велигден се слави еден од најголемите, обоените и свежи пролетни празници - Лазаровден. На овој ден девојките се момеат, облечени се во најубавите носии и од куќа до куќа пеат песни, а сопственици ги даруваат со најразлични подароци. Така собираат и јајца за Велигден.

Велики четврток е првиот четврток по Лазаровден. На овој ден се бојадисуваат јајцата.

Уште пред изгрејсонце во Страсната саботата се подготвуваат велигденските козунаци, се оди во црква, а на полноќ се обиколуваат црквите 3 пати со запалени свеќи и поздрав "Христос воскресе - вистина воскресе ". Овој обичај се прави за здравје.

Празничното таинство на Велигден се пренесува и во неделата, кога семејствата се собираат заедно.

ГРЦИЈА

За Грците тоа е најголемиот и нај почитуван празник во годината. Тие се големи верници и целите семејства присуствуваат на Велигденската литургија. Потоа се собираат и со многу расположение слават заедно.

Остров Крф

На Велигден на овој остров може да се видат прекрасни пејзажи, многу пролетно расположение, соживот на култури, вера и интересни традиции. Само тука во Велика сабота, под звуците на многу камбани, може да се види необични традиција со исфрлањето на глинени стомни полни со вода.

Остров Сифнос

На островот Сифнос се подготвуваат традиционалните "велигденски птички ". Тоа се велигденски гевречиња во форма на различни животни и птици, кои се украсени со црвени јајца. Велигденското јагне таму е прав деликатес. Тоа се пече во "маст ", зачинето со копар и црвено вино.

Остров Санторини е интересн со празнувањето на Лазаровден, кога локалните жители прават голем дрвен крст и го покриваат со цвеќиња. На Велика сабота се во своите домови со црвено јајце, каде ги чека топлата јагнешка чорба.

"Народниот суд на Евреинот " е обичај кој се прави во некои од селата на островот. Се прави чучело од партали што се осудува на смрт и се согорува.

Остров Закинтос

Велигденските празници на островот Закинтос се познати по најинтересните обичаи. На Велики петок попладне верниците прават поворка и го обиколуваат целиот град. Во храмот Свети Николај со првиот удар на камбаните кои што го објавува Воскресението, свештеникот пушта бели гулаби.

Крит

На Велики четврток, рано наутро, жените месат велигденски гевречиња, а мажите прават дрвено чучело Јуда. Жените им подаруваат на мажите стари алишта и ги облекуваат, по што на Велика сабота се горат.

ИТАЛИЈА

Во Италија на трпезата задолжително присуствува јагнешко со печен артичок. Сепак, во некои италијански села е популарна традицијата да се одиграат сцени од Христовите маки. Во секој дом задолжително присуствуваат огромни јајца од чоколадо, во кои се ставаат изненадувања и спакувани подароци.

ФРАНЦИЈА

Во Франција постоечката традиција е да се кријат чоколадни јајца од децата, кои потоа ги бараат со задоволство. Овој ден се смета како празник за децата и одмор за возрасните.